ΓΟΝΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ: ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

Το 1985, ο Richard Gardner (παιδοψυχολόγος), ταυτοποίησε το Συνδρομο Γονικής Αποξένωσης (Parental Alienation Syndrome) με συστηματικό τρόπο καθώς διαπίστωσε πως λειτουργούσε υπόγεια σε πλείστες περιπτώσεις διαζυγίου/χωρισμού γονεών.

Η γονική αποξένωση είναι ένα πλέγμα στρατηγικής συμπεριφοράς ενός γονέα προς τον άλλον διαμέσου του παιδιού/των παιδιών τους. Είναι η στρατηγική με την οποία ο πρώτος-συνήθως αυτός που έχει την επιμέλεια των παιδιών- προκαλεί και καλλιεργεί συναισθήματα αποστροφής, μίσους και εναντίωσης προς τον άλλον χρησιμοποιώντας τα εμπλεκόμενα τέκνα. Τα παιδιά καταλήγουν να αποστρέφονται και να απεχθάνονται τον αποξενωμένο γονέα όπου πλέον δεν βρίσκουν λόγο και αξία στη διατήρηση της σχέσης μαζί τους.

Οι στρατηγικές συνήθως αφορούν στα εξής:

1. Ο γονέας που αποξενώνει κάνει πλύση εγκεφάλου στο παιδί εις βάρος του άλλου γονέα μέσα απο δικές του υποκειμενικές-ανυπόστατες ερμηνείες.

2. Δημιουργεί συνθήκες αυτοπαγίδευσης του άλλου γονέα για να δώσει πειστήρια στο παιδί για την υποτιθέμενη κακή συμπεριφορά του προς το ίδιο.

3. Εμποδίζει την επικοινωνία παιδιού και αποξενωμένου γονέα.

4. Δημιουργεί προβλήματα/εμπόδια στο -ήδη συμφωνημένο-πρόγραμμα του παιδιού με συγκεκριμένες δραστηριότητες, αθλητικα κτλ.

5. Ο γονέας που αποξενώνει κάνει «ανάκριση» στο παιδί για την προσωπική ζωή του άλλου γονέα ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί συνθήκη μυστικοπάθειας ανάμεσα στον ίδιο και το παιδί.

Το σύνδρομο της γονικής αποξένωσης ειναι η συμπτωματολογία του παιδιού όσο αυτό βρίσκεται σε αυτο το καθεστώς και υφίσταται τα εξής:

1. Κατακρίνει τον αποξενωμένο γονέα χωρίς να έχει πραγματικές αποδείξεις.

2. Επιδεικνύει μία αμφιθυμία προς τον αποξενωμένο γονέα και άλλοτε είναι δεκτικό προς αυτον, αλλοτε οχι.

3. Δεν αισθάνεται ενοχή (το παιδί), για την αρνητικά προσκείμενη συμπεριφορά του προς τον αποξενωμένο γονέα.

4. Δείχνει ένα γενικευμένο «μίσος»/ αποστροφή προς τη διευρυμένη οικογένεια του αποξενωμένου γονέα (ήτοι παππουδες, θείες κτλ).

5. Το παιδί χρησιμοποιεί και υιοθετει την ίδια γλώσσα του άλλου γονέα (που αποξενώνει) ενδοβάλλοντας τις ίδιες απόψεις και ερμηνείες σαν να ειναι ενήλικας.

Οι επιπτώσεις στην ψυχολογία και προσωπικότητα του παιδιού που υφίσταται αυτό το σύνδρομο της γονικής αποξένωσης είναι πολύ σοβαρές:

1. Χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση.

2. Αισθήματα μίσους και απέχθειας προς τον εαυτό του με υποκείμενες διαταραχές διάθεσης όπως κατάθλιψη, διατροφής όπως η νευρογενής ανορεξία και συμπεριφοράς οπως η εθιστική.

3. Κίνδυνος για χρήση ουσιών.

4. Ελλειψη εμπιστοσύνης προς οποιονδήποτε.

5. Απώλεια ικανότητας για ανταλλαγή αυθεντικών και αρνητικών συναισθημάτων με γονέα, είτε τον αποξενωμένο είτε και εκείνον που αποξενώνει.

Ο τρόπος να αντιμετωπίσουμε την γονική αποξένωση είναι με τα εξής:

1. Ο αποξενωμένος γονέας οφείλει να συνεχίσει κανονικά την επαφή του με το παιδί πάση θυσία.

2. Ο αποξενωμένος γονέας οφείλει να μην ανταποδίδει την ίδια κακοποιητική συμπεριφορά προς το παιδί ή τον άλλον γονέα.

3. Ο αποξενωμένος γονέας οφείλει να απενοχοποιεί το παιδί για κάθε σύγκρουση ή επεισόδιο ανάμεσα στους γονείς.

4. Ο αποξενωμένος γονέας δεν παραλείπει/δεν αμελεί κανένα προγραμματισμένο ραντεβού/συνάντηση/δραστηριότητα με το παιδί του.

5. Ο αποξενωμένος γονέας χρήζει βοηθείας, ενημέρωσης και ψυχολογικής στήριξης.

Η γονική αποξένωση έχει αποκτήσει μεγάλες διαστάσεις τα τελευταία 15 έτη και πλέον, το διαγνωστικό εγχειρίδιο ψυχιατρικής (DSM) το συμπεριλαμβάνει άτυπα κάτω απο τον τίτλο: «Child Affected by Parental Relationship Distress» δηλαδή «Παιδί που υφίσταται άγχος λόγω σχέσης γονέων». Είναι πολύ σοβαρή υπόθεση, προκαλεί εσωτερική διάσπαση σε ένα παιδί και το τραυματίζει σε βάθος. Θα μπορούσε να παρομοιαστεί με ένα ύπουλο έγκλημα προς τον παιδικό πληθυσμό.