DOMESTIC VIOLENCE/ΕΝΔΟ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ

Η ΒΙΑ ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

Η ενδο-οικογενειακή βία εξακολουθεί και είναι μελανό σημείο της κοινωνίας μας. Η πλημμελής καταγραφή τέτοιων περιστατικών, καθώς και η καθυστερημένη κατακραυγή της κοινωνίας (μετά το έγκλημα της βίας), καταδεικνύουν μία απροθυμία και αγκύλωση των ανθρώπων να αναλάβουν ευθύνη για όσα τους αφορούν ακόμη και όταν αυτά πλήττουν το ίδιο τους το σπίτι. Το συμβάν στην Μακρυνίτσα με τη διπλή δολοφονία δύο αδελφιών (28 και 30 ετών) απο έναν άνθρωπο που μαχαίρωσε θανάσιμα κατευθείαν στην καρδιά, θα πρέπει να γίνει ορόσημο και συμβολισμός αποφυγής για όλες τις κοινωνίες, ειδικά τις «κλειστές». Εκ των υστέρων, πολλά ειπώνονται όμως οι ζωές των ανθρώπων που σχετίζονται με τους δολοφονημένους, ουδέποτε θα είναι ίδια.

Η ενδοοικογενειακή βία είναι μακράν η πιο υποτιμημένη και παρερμηνευμένη μορφή εγκληματικής συμπεριφοράς καθώς είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αντίληψη που έχουμε για το τί συνιστά βια, ποια είναι η πραγματική ισότητα των δύο φύλων και μέχρι ποιο σημείο μπορεί κάποιος να παραβιάσει τα δικαιώματα του άλλου πριν καταγγελθεί και συνεπώς πριν δραστηριοποιηθεί επαρκώς ο κρατικός μηχανισμός.

Τα περισσότερα θύματα ανήκουν στο γυναικείο φύλο, η ενδο-οικογενειακη βία αφορά σε ανθρώπους που χρησιμοποιούν ψυχολογική, σωματική, λεκτική, οικονομική και σεξουαλική βία ώστε να διαιωνίσουν έναν κύκλο κακοποίησης που ενίοτε καταλήγει σε εγκλήματα χωρίς επιστροφή. Ο θύτης συνήθως εφευρίσκει ψευτο-στοιχεία μίας υπόνοιας για απιστία ή υπονόμευση του ρόλου του στην οικογένεια επινοώντας έτσι μία δικαιωματική επιθετική συμπεριφορά ασκώντας βία. Η πιο κοινή δικαιολογία του θύτη είναι οτι το θύμα τον εξωθεί σε επεισόδια θυμου με την συμπεριφορά του πράγμα που με τη σειρά του, δημιουργεί σκέψεις και συναισθήματα αυτοαμφισβήτησης, ντροπής και ανεπάρκειας στο θύμα. Σε αυτο το σημείο του κύκλου, η βία είναι το επόμενο βήμα, άλλοτε σωματική,ψυχολογική ή λεκτική ή όλα μαζί σε ένα. Ο θύτης απομονώνει το θύμα, διασφαλίζει τον έλεγχο στη ζωή του μέσα απο εκβιασμούς («θα σε σκοτώσω εάν φύγεις»), ψυχαναγκασμούς, («Θα αυτοκτονήσω εάν φύγεις») και οικονομικές εξαρτήσεις («Μη δουλέψεις, θα σε στηρίξω εγώ οικονομικά») με σκοπό να εγκλωβισει όλη την οικογένεια σε έναν φαύλο κύκλο τρομοκρατίας, κακοποίησης και νοσηρότητας. Ας μην αναφέρουμε καν τις ψυχολογικές, σωματικές, ψυχοκοινωνικές και διανοητικές επιπτώσεις που έχει η ενδο-οικογενειακή βία στα προστατεόμενα μέλη της! Παιδιά που βιώνουν τέτοιες καταστάσεις έχουν συμπτώματα του μετατραυματικού στρες (Post Traumatic Stress Syndrome) με σοβαρές ενδοψυχικές ζημιές, καταθλιπτικά επεισόδια, κίνδυνο για διαταραχές προσωπικότητας, αναπτυξιακά ψυχοκοινωνικά προβλήματα (επιδόσεις στο σχολείο κτλ), αυτοτραυματισμούς, γενικευμενη αγχώδη διαταραχή και ψυχικά νοσήματα άλλου τυπου οπως πχ. εθισμοί.

Η σύσταση ειδικών είναι με γράμματα ίσως βαμμένα με αίμα καθώς ούκ ολίγες φορές έχει επισημανθεί η αναγκαιότητα για την έγκαιρη καταγγελία μέσα απο ενθαρρυντικές οδούς προς το θύμα. Η κοινωνία πρέπει να αναλάβει ευθύνη για τα άρρωστα παιδιά της. Είτε αυτά ανήκουν σε ψυχιατρικό ίδρυμα, είτε σε σωφρονιστικό, πάντως πρέπει να απομονωθούν και να ταυτοποιηθούν με επιστημονική αδιαλλαξία, εώς και στυγνότητα όπου καταστεί απαραίτητο. Η εγρήγορση της κοινωνίας, πιασμένη χέρι-χέρι με την ενημέρωση των πολιτών και ένα νομικό πλαίσιο που τιμωρεί παραδειγματικά οφείλει να είναι μόνο η αρχή για να σώσουμε εκείνους που όντως μπορούμε. Οι κραυγές που ακούγονται στις κηδείες ας γίνουν σιωπή και η σιωπή που ακούγεται στη θέα της βίας, ας αντικατασταθεί απο τις κραυγές.

Χριστίνα Μπογιατζή

Ψυχολόγος-Παιδοψυχολός ΜΑ

Λογοπαθολόγος ΜΑ

Υπ. Διδάκτωρ ΕΚΠΑ